Şehrin Şifreleri
Sokaklarında yürüyoruz; semt, mahalle isimlerini
adresimiz olarak kullanıyoruz. Suyunu içiyor, havasını soluyoruz. Kargaşasını, gailesini
yaşıyoruz. Şehrimiz, hayatımız… Fakat çoğu zaman vasfından habersiziz…
****
Bursa adının, antik dönem krallarından Prusias’tan (M.Ö 300) devşirildiği bilinir.
 |
| Bursa Yıldırım Bayezit'in Şehridir, En Çok... |
Üç merkez ilçesinden birinin adı Yıldırım’dır. Bektaşi olduğu söylenen Yıldırım Bayezid,
(1360-1403) Osmanlının en çok cami yaptıran padişahıdır. Ulu cami en büyüğüdür.
(1396) İstanbul’un fethi için ilk hazırlıkları yapan da odur. Kendine has
kişiliği ve içkiyle arasının iyi olması
dönemin dinbazlarının hoşuna gitmemiştir. Ondan fazlasıyla sebeplenenler,
kuyusunu kazmaktan geri kalmamışlardır.
Kaynaklar: Büyükşehir Belediyesi yayını / Bursa da Zaman, Nazım İntepe
“Dibace”, Prof. Mustafa Kara
/ Kadir Atlansoy
Bursa Dergâhları-
Yadigâr-ı Şemsi
BURSA DA MEYDAN / 2 Mayıs 2014
****
İvazpaşa mahallesine adını veren Hacı İvaz Paşa Yıldırım’ın veziri ve mimarıdır. Sadece onun mu? Oğlu
Çelebi Mehmet’e (1389-1421) ve onun oğlu genç padişah 2. Murat’a da (1404-1451)
hizmet yapmıştır. Mimar olarak birçok cami ve yapıya imza atmıştır. Siyaset, bugün olduğu gibi o zamanda temiz değildir. Mimarı
olduğu “Yeşil Cami’nin kapısındaki
kitabeye adını yazdırarak, Sultan Murad’a saygısızlık ettiği” gerekçesiyle vezirin o
yaşlı gözlerine mil çekilip, Tokat’a sürgüne gönderdiler. (1427) İvaz Paşa, kör
edildikten bir yıl sonra yaratanına kavuştu.
****
Buhara’dan Bursa’ya genç bir delikanlı olarak gelen
(1390) Muhammed Şemsettin geçimini çömlekçilik yaparak sağlar;
aynı zamanda çevresine İslamı öğretir.
Nasılsa, Yıldırım seferde iken kızı Hundi hatun ile evlendirilir.
Padişah durumu haber alınca çok sinirlenir; hemen katlini ister. Araya Molla
Fenari girer de, damadın canı bağışlanır. Peygamber soyundan geldiği için
“Emir” adını alan sultan damadı, zamanla Emir
Sultan ismiyle anılır. Bursa da yaklaşık 40 yıl yaşam sürer. (1430) Camisi
ve türbesi adını taşıyan semttedir. Oradan bakınca, aşağıda Yıldırım Cami ve Bayezid’ın
yattığı mütevazı türbe görülür.
Yıldırım, Ankara savaşını ihanetler sonucu kaybederek, (1402)
Timur’a esir düşer. Bursa’yı işgal eden Müslüman Timur, anlaşılmaz bir kinle Ulu
camiyi ahır olarak kullanır. Fakat hemşerisi saydığı Emir Sultan’a büyük itibar
gösterir. Onu, ana yurduna Buhara’ya davet eder. Emir Sultan bunu reddeder.
Timur, ısrarcı olmaz. Ama oğlu Emir Ali’yi
yanına alır ve onu günümüzde İmralı
adası olarak bilinen adaya yerleştirir. Emrine asker verir. “Emir
Ali adası” zamanla İmralı olur. Oğlunun Osmanlı aleyhine çalışması Emir Sultanı
çok üzer; “ölsün” diye dua ettiği
rivayet olur.
****
Hamza Bey
İstanbul’un fethine katılmış ünlü bir komutandır. Fatih Sultan Mehmet
tarafından elçi olarak Romanya’ya gönderilir. Ne yazık ki Kazıklı Voyvoda’nın emri ile beraberindeki heyetle beraber kazığa oturtularak öldürülür. (1461)
Cesedi yurda getirilir ve padişahın da katıldığı bir törenle Bursa’da bugün
adıyla anılan mahallede defnedilir.
****
Gel zaman git zaman yine Buhara’dan bir İslam âlimi
çıkagelir. (1495) Kendisini, Emir Sultan’ın kız kardeşinin oğlu olarak tanıtır.
Bursalılar ona ve ailesine kucak açarlar. Adı Seyyid oğlu Mehmed olan bu zatın
bir süre sonra dayısının adını taşıyan camiye imam olmak ve postuna oturmak
istemesi tartışma çıkarır. Buharalı âlim, o mahalden uzaklaşmak zorunda kalır.
Neden sonra ona sahip çıkanların yardımıyla bir tekke açma imkânı doğar. Zamanla
adı “Pir Emir” olarak anılır. Adı, bugünkü Piremir
mahallesine yadigâr kalır.
****
Bursa, Yıldırım, Emirsultan, İvazpaşa, İmralı, Piremir,
Hamzabey…
Şu Bursa şehrinde bunca zamandır yaşarız da çoğu şeyin farkında bile değilizdir.
Duyunca da: “Meğer şehrimizin her sokağı
bir romanmış” deriz. Oysa romanlar
okunmak ister, bilmezden geliriz.
BURSA DA MEYDAN / 2 Mayıs 2014
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder